युनिकोड
श्रीलंकामा अनपेक्षित रूपमा आएको आर्थिक संकटका कारण भएको देशव्यापी आन्दोलनले निर्वाचित राष्ट्रपतिलाई विस्थापित गरेपछि उक्त पदका लागि सेप्टेम्बरमा मतदान हुने निर्वाचन आयोगले शुक्रबार जनाएको छ।
सन् २०२२ को आर्थिक मन्दीका कारण महिनौँसम्म खाद्यान्न, इन्धन र औषधिको अभाव भएपछि हुन लागेको यो निर्वाचन जनताको मनोदशाको पहिलो परीक्षण हुनेछ।
सडक प्रदर्शनका कारण आफ्ना पूर्ववर्तीलाई देश छाड्न बाध्य बनाएपछि पदभार ग्रहण गरेका ७५ वर्षीय राष्ट्रपति रनिल विक्रमासिङ्घेले आफू चुनाव लड्ने योजना रहेको सङ्केत गरेका छन्।
उनले अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषको बेलआउट प्याकेज पूरा गर्न उनको नेतृत्वको सरकारले लागू गरेको मितव्ययीताका उपायहरूको विरोधमा अभियान चलाउने कम्तीमा दुई प्रतिद्वन्द्वीको सामना गर्नुपर्नेछ।
कमजोर आर्थिक पुनरुत्थान र जीवनयापनलगायत विषयमा स्थानीय असन्तोषसँग जुधिरहेको देशमा आयोगले घोषणा गरेको निर्वाचनको पाँच हप्ते अभियान सेप्टेम्बर २१ मा टुंगिनेछ।
सन् २०२२ मा मुलुक अहिलेसम्मकै सबैभन्दा खराब आर्थिक मन्दीबाट बाहिर निस्कँदा आर्थिक मुद्दाहरू यस अभियानमा हावी हुने अपेक्षा गरिएको छ, जब कूल गार्हस्थ्य उत्पादन (जीडीपी) ७.८ प्रतिशतले खुम्चिएको छ।
संकटको चरमोत्कर्षमा रहेको मुद्रास्फीति ७० प्रतिशतको शिखरबाट सामान्य स्तरमा फर्किएको छ।
विक्रमासिङ्घेले सन् २०२२ को सरकारी डिफल्टपछि चीनलगायत द्विपक्षीय ऋणदाताहरूसँग श्रीलंकाको ४६ अर्ब अमेरिकी डलरको विदेशी ऋणको पुनर्संरचनाका लागि पनि सफलतापूर्वक वार्ता गरेका छन्।
तर कर वृद्धि गरेर र उदार उपयोगिता अनुदान फिर्ता लिएर सरकारका पुस्तकहरूलाई सन्तुलित गर्ने उनको नीतिहरू जनताका लागि गहिरो अलोकप्रिय छन्।
आर्थिक सङ्कटको चरम ोत्कर्षमा देखिएको महिनौंलामो खाद्यान्न, इन्धन र औषधिको अभाव अहिले टाढाको कुरा भए पनि धेरै श्रीलंकावासीले विक्रमासिङ्घेको मितव्ययिताका उपायहरूले उनीहरूलाई आफ्नो गुजारा चलाउन सङ्घर्ष गर्नुपरेको बताएका छन् ।
विपक्षी दलले विक्रमासिङ्घेले गत वर्ष गरेको दुई अर्ब ९० करोड अमेरिकी डलरबराबरको अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) को बेलआउटका सर्तमा पुनः वार्ता गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन्।
राष्ट्रपतिका मुख्य प्रतिद्वन्द्वी ५७ वर्षीय सजिथ प्रेमदासा हुन्। उनी एक समयका पार्टीका सहयोगी र वर्तमान विपक्षी नेता हुन्।
प्रेमदासाले आर्थिक सुधार र अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोष (आईएमएफ) को कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिने प्रतिबद्धता व्यक्त गरेका छन् तर विक्रमासिङ्घेले राज्यको राजस्व बढाउन लगाएको कर वृद्धि कम गरेर जनतालाई राहत दिने बताएका छन्।
एउटा वामपन्थी पार्टीले आफ्ना नेता ५५ वर्षीय पूर्व कृषिमन्त्री अनुरा कुमारा दिसानायकेलाई पनि चुनावी मैदानमा उतारेको छ। उनले सरकारी कम्पनीहरूको निजीकरण गर्ने योजनाविरुद्ध अभियान चलाइरहेका छन्।
विक्रमासिङ्घेले सन् २०२२ मा पूर्ववर्ती गोटाबाया राजापाक्षले जनआन्दोलनको दबाबमा राजीनामा दिएपछि संकटको समयमा देशको जिम्मेवारी सम्हालेका थिए।
श्रीलंकालाई आर्थिक कुव्यवस्थापनमार्फत संकटमा धकेलेको आरोप लागेका राजापाक्ष भागेर केही समयसम्म विदेशी भूमिमा बसेपछि सिंगापुरबाट राजीनामा दिएका थिए।
गत वर्ष स्थानीय तहको निर्वाचन हुने तय भए पनि सरकारले राष्ट्रव्यापी निर्वाचन गर्न देशको आर्थिक मजबुत नभएको बताएपछि चुनाव अनिश्चितकालका लागि स्थगन गरिएको थियो।
श्रीलंकामा १८ वर्षभन्दा बढी उमेरका एक करोड ७० लाखभन्दा बढी नागरिकले सेप्टेम्बरको निर्वाचनमा मतदानका लागि योग्य मानिनेछन्।
निर्वाचन आयोगले यस वर्षको राष्ट्रपतिका लागि तीन करोड ३० लाख अमेरिकी डलर (१० अर्ब रुपैयाँ) विनियोजन गरेको छ।
प्रतिक्रिया