युनिकोड
नेपालमा पनि टेलिभिजनमा रेस्लिङ खेल हेर्नेको जमात ठूलै छ। तर नेपाली महिला रेस्लरले पुरुष रेस्लरसँग खेलेको दृश्य भने कमै मात्र देख्न पाइन्छ। कतिपय त रेस्लिङका पारखीलाई पनि महिला र पुरुषका बीचमा पनि प्रतिस्पर्धा हुन्छ र भन्ने पनि लाग्दो हो।
आफूलाई ‘लेडी ड्र्यागन’ नामले चिनाउने मुना श्रेष्ठ यस्ती रेस्लर हुन्– जो पुरुषसँगै खेल्छिन्। उनी महिला रेस्लरभन्दा पनि पुरुष रेस्लरसँग बढी प्रतियोगितामा खेल्ने गरेकी छन्। खोटाङको दिक्तेलमा जन्मेकी यी नेपाली रेस्लरको प्रतिस्पर्धा नेपालमा मात्र सीमित छैन, विभिन्न देशमा खेलेर अन्तर्राष्ट्रिय अवार्ड पनि हात पारेकी छन्।
‘रेस्लिङ हेर्दा थोरै वास्तविकता धेरै नाटक भन्ने आम मानिसलाई लाग्न सक्छ तर मैले खेल्ने रेस्लिङ मनोरञ्जन नभई पूरै वास्तविकता हुन्छ’, नेपाली रेस्लर मुना भन्छिन्। महिलाले महिलासँग खेल्ने खेलाडी त धेरै छन् तर हाम्रो समाजमा महिलाले पनि पुरुषसरह खेल्न सक्छन् भन्ने उदाहरण दिन आफूले पुरुष रेस्लरसँग खेल्ने गरेको उनी बताउँछिन्। त्यसो त उनीसँग महिला खेल्न पनि मान्दैनन्।
सन् २०१७ देखि खेल्न सुरु गरेकी मुनाले विशेषगरी तीन विधामा रेस्लिङ खेलिरहेकी छन्। यसमा हार्डकोर (साइन गरेर खेल्ने), फायर म्याच (आगोमा खेल्ने) र ब्लड म्याच छन्। यी तीनै खेल निकै कठिन हुने र ज्यानको बाजी राखेरै खेल्नुपर्ने उनको अनुभव छ।
नेपाली समाजमा पुरुषभन्दा महिला केहीमा कम छैनन् भन्ने उदाहरणीय कामका लागि पनि पुरुष रेस्लरसँग बढी खेल्ने गरेको उनको भनाइ छ। उनले खेल्ने हरेक खेल नाटकीय नभई यथार्थपरक हुने गरेको छ।
उनले हार्डकोर, फायर म्याच र ब्लड म्याच विधाको खेलमा पुरुष रेस्लरसँगै खेल्ने गरेकी छन्। उनको अनुभव छ- कतिपय देशका महिला खेलाडी पनि उहाँसँग खेल्न डराउँछन् । त्यसकारण पनि उहाँ पुरुषसँग खेल्नुपर्ने हुन्छ।
विशेषगरी रेस्लिङ मनोरञ्जनमुखी खेल भएका कारण हार्डकोर खेल्ने खेलाडीसँग खेल्न अन्य महिला रेस्लर रुचाउँदैनन् र सक्दैनन् पनि। हार्डकोर मनोरञ्जनभन्दा पनि वास्तविक हुन्छ र यो कठिन हुन्छ। यस खेल खेल्नुअघि पहिला नै खेलाडीलाई खेल दौरान रिङमा केही भइहाले वा ठूलै चोटपटक लागेमा खेलाडीको परिवारले खोज्न या विरोध गर्न पाउँदैन भनेर सुरुमै हस्ताक्षर गराएको हुन्छ। त्यसकारण पनि स्वदेशी तथा विदेशी महिला रेस्लर आफूसँग खेल्न नमान्ने उनको भनाइ छ।
‘रिङमा कुटाकुट गरेको दृश्य देख्दा दर्शकजति उत्साहित हुँदै ताली पिट्छन्, त्यति नै रिङमा आफूले जोखिम उठाउनुपर्ने हुन्छ, कहिलेकाहीँ त ज्यानै जाने सम्भावना पनि हुन्छ। यसकारण पनि महिला खेलाडी यस खेलमा त्यति उत्साहित छैनन्’, उनको अनुभव छ।
कतिपय खेलमा त रगतको धारा बगेको र त्यो निको हुन महिनौँ लागेको अनुभव पनि उनीसँग छ। यसका बाबजुद उनी देशको नाम राख्न हरदिन मेहनत गर्छिन्। अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिस्पर्धा भेट्टाएसम्म छाड्दिनन्।
सन् २०१७ मा आफूले रेस्लिङ सुरु गरे पनि विभिन्न प्राविधिक समस्याले अगाडि बढ्न नसकेको उनी बताउँछिन्। कतिपय आफ्नै मान्छेले आफ्नो भावना र गतिअनुरुप खेललाई अघि बढ्न नदिएको उनले सुनाइन्।
धेरै बाधा/अड्चन भए पनि रेस्लिङलाई नै अगाडि बढाउने दृढ विश्वासका साथ उनले सन् २०१९ मा आफ्नै नाममा यूडब्ल्यूई (अल्टिमेट रेस्लिङ इन्टरटेन्मेन्ट) कम्पनी खोलेर रेस्लिङलाई निरन्तरता दिइन्। हाल उनको कम्पनीमा १९ जना महिला रेस्लर छन्। यसै कम्पनीबाट पछिल्लोपटक उनले भारतमा यसै महिना सम्पन्न अन्तर्राष्ट्रिय रेस्लिङ च्याम्पियनसीपमा भारतीय खेलाडीलाई पछि पार्दै उपाधि जितिन्।
त्यसअघि उनले सन् २०१९ मा नेपालमा भएको एसियन अन्तर्राष्ट्रिय महिला रेस्लिङ च्याम्पियनसिपमा भारतीय खेलाडीलाई हराउँदै उपाधि हासिल गरेकी थिइन्। त्यस्तै उनले सन् २०२१ मा पाकिस्तानले आयाजना गरेको वर्ल्ड हेबिवेट रेस्लिङ च्याम्पियनसिपमा उपाधि जितिन्।
राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय रेस्लिङ च्याम्पियनसिपमा उनले हालसम्म २७ वटा प्रतियोगितामा भाग लिइसकेकी छन्। तीमध्ये नौवटा अन्तर्राष्ट्रिय च्याम्पियनसिपमा सहभागिता जनाइन्। सत्ताइस खेलमध्ये दुई/तीनवटा च्याम्पियनसिपबाहेक सबै खेलमा पुरुष रेस्लरसँग खेलेको उनको भनाइ छ।
‘आफूभन्दा धेरै उचाइ र तौल भएको पुरुष खेलाडीसँग खेल्न गाह्रो नै हुन्छ। शरीरका जुनसुकै भागमा पनि प्रहार गर्न सक्छन्। कतिपय खेलमा त दुई मिनेटसम्म बेहोस भएको स्थिति पनि छ, तर दर्शकको हुटिङले गर्दा उठेर त्यस खेलाडीलाई पराजित पनि गरेको छु’, उनी स्मरण गर्छिन्।
‘खेल खेल्दा महिला पुरुष भन्ने हुँदैन छातीमा बुटले पनि हानिराखेका हुन्छन् र आफूले पनि प्रहार गरिराखेको भएर खेल खेल्दा यो महिला त्यो पुरुष भन्ने फिल हुँदैन’, उनी भन्छिन्।
यही चैतमा भारतमा भएको च्याम्पियसिपमा चार दिनसम्म अस्पतालमा बस्नुपरेको थियो। खेल दौरान भारतीय खेलाडीले ट्युबलाइटले प्रहार गर्दा भोलिपल्ट ७ बजेसम्म रगत रोकिएको थिएन। खेलका क्रममा शरीरमा धेरै चोटपटक लागे पनि आफू यसैमा रमाउने भन्दै अबको ६/७ वर्षसम्म रेस्लिङलाई नै निरन्तरता दिने उनी बताउँछिन्।
बाबा–आमाकी कान्छी सन्तान उनले नेपाली रेस्लर बन्ने प्रेरणा भने आफ्ना बुवाबाट प्राप्त भएको बताउँछिन्। बच्चैदेखि खेल क्षेत्रमा अग्रसर रहने उहाँ विद्यालयमा दौड, हाइजम्पलगायत खेल्ने गर्थिन्। देशमा माओवादी द्वन्द्व सुरु भएपश्चात् उनी पनि भूमिगत भएकी थिइन्। त्यतिबेला समय र परिस्थितिका कारण घर छाड्न बाध्य भएको उनको भनाइ छ। भूमिगत भएपछि उनका सङ्घर्षका दिन सुरु हुन थाले र माओवादी लडाकु बन्दै जनयुद्धका बेला कैयौँ भिडन्तमा ज्यान जोगाउन मुस्किल परेको उनी सम्झिन्छिन्।
दुईवटा बच्चाकी आमा उनका सङ्घर्षका दिन निकै कठिन थिए। कतिपय अवस्थामा घरमै शारीरिक र मानसिकलगायत यातना भोग्न बाध्य भएकी उनले बुवाआमाको इज्जतका लागि पनि अनेक खालका हिंसा सहेर बसेको सुनाइन्।
जीविकोपार्जनका लागि श्रम गर्न खोज्दाका अप्ठेरा पनि अनेक छन् उनीसँग। यी अनेक चुनौतीका बाबजुद पनि सङ्घर्ष गरेर आज आफ्नो देशको नाममा, देशको प्रतिनिधित्व गरेर अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिस्पर्धा जित्न सक्ने एक खेलाडीका रूपमा आफूलाई स्थापित गर्न सकेकामा उनी खुसी छिन्। आफूलाई बलियो बनाएर समाज र देशका लागि केही गर्छु भनेर रेस्लिङ क्षेत्रमा लागेकाले आज आफ्नो र देशको नाम राख्न सकेको उनको भनाइ छ। आज खेल क्षेत्रको माध्यमबाट विदेशमा देशको नाम चिनाउन पाउँदा आफूलाई गर्व महसुस हुने र आफूले विगतमा सहे/खपेका अनेक हिंसा र अप्ठेरा बिर्सने गरेको उनी बताउँछिन्।
यूडब्ल्यूई (अल्टिमेट रेस्लिङ इटरटेनमेन्ट) को आयोजनामा यही चैत २४ गते रेस्लिङअन्तर्गतको फायर म्याच पनि हुँदै छ। उक्त प्रतियोगितामा नेपाल र भारतको सहभागिता रहने जानकारी उनले दिइन्। उक्त म्याचको अन्तिम तयारीमा जुटेकी मुनाले खेलका लागि विदेशी खेलाडी आउने क्रम सुरु भएको जानकारी दिइन्। रासस
प्रतिक्रिया