युनिकोड
नान्ताइरका सडकहरूमा बन्दुकका गोला र जलेका गाडीहरू छरिएका छन्। धातुका टुक्रा, ढोकाका ह्यान्डल र भाँचिएका झ्यालढोका जताततै छरिएका छन्। दंगा सुरु भएको एक हप्ता बित्दा पनि यो सहरमा जता हेरे पनि उस्तै दृश्य देखिन्छ।पेरिस नजिकैको इलाका, जहाँ १७ वर्षीय नाहेल बस्थे। उनको गत हप्ता प्रहरीले गोली हानी हत्या गर्यो।
सहरका भित्ताहरूमा धेरै ठाउँमा रातो अक्षरले 'नाहेलका लागि न्याय' लेखिएको छ। यहाँका युवाहरुले भित्तामा भित्ताचित्र बनाएर आफ्नो भावना व्यक्त गरिरहेका छन्।
हामीले भेटेका मानिसहरूले प्रहरी र मिडियाबाट विश्वास गुमाइसकेका थिए। एक युवा हामीसँग कराए र छोड्न आग्रह गरे। अर्का व्यक्तिले हामीलाई हाम्रो क्यामेरा बिग्रन सक्ने हुनाले होसियार हुन चेतावनी दिए।
यस स्थानको छेउमा रहेको ले डिफेन्स जिल्ला आर्थिक रूपमा राम्रो छ र व्यापारीहरूको गढ हो। तर नान्टेरेमा बस्नेहरूका लागि यो फरक संसार हो। नाहेलको हत्याले फ्रान्सेली समाजमा विद्यमान भेदभावलाई उजागर गरेको छ। हामी यहाँ हावामा तनाव मिसिएको महसुस गर्न सक्छौं।
२० वर्षभन्दा अलि बढी उमेरका एकजना मानिसले हामीसँग खुलेर कुरा गरे, तर कुराकानीको क्रममा एकजना वृद्धले उनलाई ध्यान दिएर बोल्न हप्काइरहेका थिए। तर ती युवकले आफ्नो मनको कुरा बोले। र उनले आफ्नो नाम खुलाउन नचाहेको बताए। त्यसैले हामीले यो रिपोर्टमा उनको नाम अब्दुल राखेका छौं।
अब्दुल नाहेलको घर नजिकै बस्छन् र आन्दोलनमा सक्रिय रूपमा सहभागी छन्। उनले आफू हिंसाको सहारा लिन नचाहेको तर अर्को विकल्प नभएको बताए ।
उनले भने, 'उनीहरूले हाम्रो कुरा सुन्दैनन्, तिनीहरूले हाम्रो कुरामा ध्यान दिँदैनन्। यहाँ शान्तिपूर्ण तरिकाले काम गर्दैन, त्यसैले हामीले हिंसाको बाटो रोज्यौं।'
उनी भन्छन्, 'हामी उनीहरूलाई भन्न चाहन्छौं कि हामीभित्र धेरै क्रोध छ, हामी उनीहरूलाई भन्न चाहन्छौं कि अब अति भयो। निर्दोष मानिसको हत्या बन्द गर्ने र काला र अरब जनतामाथि हुने भेदभाव अन्त्य गर्ने समय आएको छ ।
पाब्लो पिकासो एस्टेट र यसको अग्लो भवनहरू, जहाँ नाहेल आफ्नो परिवारसँग बस्थे। त्यहाँ करिब १२ हजार मानिस बस्दछन्। यीमध्ये अधिकांश अरब र अफ्रिकी मूलका छन्।
यो भवन सन् १९९० मा बनाइएको थियो। विस्तारै देशको जनसङ्ख्या बढ्न थाल्यो र फ्रान्सले बाहिरबाट आउनेहरूका लागि बस्नको लागि प्रबन्ध गर्न थाल्यो।
यहाँ हामीले सामाजिक कार्यकर्ता फातिहा अब्दौनीलाई भेट्यौं। उनले भने, ‘हामीले भवनमा आगो लगाउन चाहेका थिएनौँ, तर हामीलाई धेरै यातना दिइन्छ, दमन गरिन्छ, हामी आक्रोशित छौं।
५२ वर्षीय अब्दौनी २० वर्षअघि अल्जेरियाबाट फ्रान्स आएका थिए। उनले आफ्नो फरक क्षमताको बच्चालाई शिक्षकले सिकाउन अस्वीकार गरेपछि सामाजिक कार्यकर्ता बनेको बताइन्। शिक्षकले उनको बच्चालाई यस बच्चाले केही गरिखादैन भनी विभेद गरेको बताइन्।
फातिहा भन्छिन् कि उनको रिस वर्षौंको जातीय भेदभाव र अवसरको अभावको परिणाम हो। यहाँका मानिसहरु समाजबाट अलग्गिएर तिरस्कृत भएको महसुस भएको बताउँछन्।
पाब्लो पिकासो राज्यमा बसोबास गर्ने धेरै मानिसहरु यही विभेदका कारण धेरै मानिसहरु अपराधी बनेर लागुऔषध बेच्न थालेको बताउँछन्।
यस क्रममा हामीले मास्क लगाएका एक व्यक्ति टावरको सुरक्षा गरिरहेको देख्यौं। मोटरसाइकलमा सवार अर्का एक व्यक्तिलाई पनि प्रहरीले निगरानी गरिरहेको देखे ।
यहाँका स्थानीय कफी पसलहरू समुदायका लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छन् किनभने मानिसहरू यहाँ बसेर आप्रवासीहरूको समस्याबारे खुलेर छलफल गर्न सक्छन्।
हामी यी मध्ये एउटा कफी पसलमा पुग्यौं, जुन पेरिसको उत्तर(पूर्वमा रहेको ब्गदभचखष्ििष्भचक मा अवस्थित छ। विगतमा यहाँ धेरै दंगा भइसकेको छ।
अब्दुल रज्जाक र फादी हालै अवैध रूपमा फ्रान्स पुगेका थिए। उनी फ्रान्सको नागरिक होइनन् तर उनले यस्तै गुनासो गर्छन्।
अब्दुल रज्जाक भन्छन्, 'तिमी अरब मूलका हुनाले तिम्रो अधिकार दबाइयो। यहाँ जताततै विभेद छ । फ्रान्सका जनताले हामीलाई स्वीकार गर्न चाहँदैनन्। हामीलाई थाहा छैन किन यो हो किनभने हामी यहाँ काम गर्न मात्र आएका हौं।'
अब्दुल रज्जाकले आफूमाथि प्रहरीले धेरै पटक दुर्व्यवहार गरेको आरोप लगाएका छन्। उनी भन्छन्, ‘कहिलेकाहीँ प्रहरीले विनाकारण आक्रमण गर्छ। उनीहरु हामीसँग दुर्व्यवहार गर्छिन्, हामीलाई हिरासतमा राख्छन्।'
फादी भन्छन्, 'यस देशमा जन्मिएका र फ्रान्सेली राहदानी भएका अरब मूलका मानिसहरू पनि दुईवटा पहिचानको बीचमा घुमिरहेका छन्। उनीहरु न त फ्रेन्चजस्तो महसुस गर्छन् न अरबीजस्तो । एक हिसाबले उसले आफ्नो पहिचान गुमाएका छन्।'
हामीले यी आरोपहरूबीच प्रहरीको पक्ष जान्न चाह्यौँ। प्रहरीले फ्रान्सेली प्रहरीमा रंगभेद र अन्य भेदभावलाई कुनै स्थान नभएको दावी गर्यो।
उनले अरु कुनै दाबी गर्नु देशको वर्तमान अवस्थाका लागि राम्रो नहुने चेतावनी दिए ।
पुलिस भन्छन् कि तिनीहरू आफ्नो श्रेणी भित्रको मूल्यमान्यता विरुद्धको कुनै पनि व्यवहार गरेका छैनन्। -बीबीसी
प्रतिक्रिया