हुम्लामा छक्कबहादुर युगको अन्त्य

२०६४ माओवादीले जितेपनि २०७० मा माओवादीले गुमाएको यो जिल्लामा स्वतन्त्र उम्मेदवारका रुपमा छक्कबहादुरले विजय हासिल गरेपछि हुम्लाको राजनीतिमा उनी नै निर्णायक हुन् न्यारेटिभ बनेको थियो।   

शाही शासनकालमा राज्यमन्त्रीसमेत बनेका उनी शान्ति प्रक्रिया सुरु भएपछि फेरि माओवादीमा फर्किए। २०७४ मा बागी बनेर उम्मेदवारी दिएपनि विजय हासिल गरेपछि उनलाई फेरि माओवादीले पार्टीमा भित्र्यायो। 

नेकपा विभाजनका बेला ओलीसँग निकट सम्बन्धमा रहेका उनी मन्त्री बन्ने सम्भावना नदेखेपछि माओवादीमै रहे। 

तर, राजनीतिक रुपमा अस्थिर स्वभावका कारण उनलाई माओवादीले टिकट नदिने भयो। माओवादी केन्द्रबाट छिरिङ डम्दुल लामा सत्तागठबन्धनको उम्मेदवार बने। 

प्रतिनिधि सभामा माओवादीले आफूलाई उम्मेदवार नबनाउने भएपछि उनी एमाले प्रवेश गरे। माओवादीले अपमान गरेकाले आफू एमाले प्रवेश गरेको र आफूमा टिकटको लोभ नभएको उनको कथन थियो।

प्रतिनिधि सभाको टिकटको आशाका साथ एमाले प्रवेश गरेका उनलाई एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले कर्णाली प्रदेश सभाका लागि हुम्ला ‘ख’ को टिकट दिलाए। सो सिटमा कर्णाली प्रदेशका मुख्यमन्त्री जीवनबहादुर शाही (नेपाली कांग्रेस) सत्तागठबन्धनको उम्मेदवार थिए। 

हुम्लामा माओवादी केन्द्र कांग्रेस र एमालेको प्रतिस्पर्धी दल हो। तर, पार्टीको पोलिटब्यूरो सदस्य रहेका लामा एमाले प्रवेश गरेपछि त्यहाँ माओवादी कमजोर हुने ठानिएको थियो। 

स्वतन्त्र उम्मेदवारका रुपमा २०७४ मा विजय हासिल गरेका कारण एमालेबाट उम्मेदवार बनेका लामाले हुम्ला ‘ख’ मा पनि यसपटक मुख्यमन्त्री शाहीलाई पराजित गर्न सक्छन् भन्ने आशा एमाले पंक्तिमा थियो। 

तर, उनी पराजित भए।   

तर हुम्लाको राजनीतिमा छक्कबहादुर लामा युगको अन्त्य भएको संकेत आम निर्वाचन– २०७९ को परिणामले गरेको छ। 

प्रतिनिधि सभाको सिटमा जारी मतगणनामा माओवादी केन्द्रका छिरिङ डम्दुल लामाले निरन्तर अग्रता लिइरहेका छन्। हुम्ला ‘क’ मा पनि माओवादी केन्द्रका रणसिंह परियारलेपनि एमाले उम्मेदवारलाई पराजित गर्दै विजय हासिल गरिसकेका छन्। 

अन्तिम मतगणनाको परिणाममा लामापनि भारी मतान्तरले पराजित भएका छन्। विजेता शाहीले ७ हजार ५६ मत प्राप्त गर्दा छक्कबहादुर २ हजार ९ सय ७९ मतसहित निकटतम प्रतिद्वन्द्वी बनेका छन्।  

शाही र लामाबीच ४ हजार ७७ मतको अन्तर छ। कम मत खसेको क्षेत्रमा यति मतान्तर निकै ठूलो हो। 

हिमाली जिल्ला हुम्लामा छक्कबहादुर लामालाई हुम्लाका पहिलो कम्युनिष्ट मानिन्थ्यो। पाँच भाषाका ज्ञातासमेत रहेकाले जिल्लामा उनको परिचय बौद्धिक राजनीतिक नेताका रुपमा थियो।  

जिल्लाको राजनीतिमा लामो समयदेखि निर्णायक रहेपनि यसपटकको पराजयले हुम्लामा उनी अब छक्कबहादुर लामा निर्णायक होइनन् भन्ने सन्देश दिएको छ।