दसैँमा घुम्न सकिने कर्णालीका यी सुन्दर गन्तव्य (फोटोफिचर)

वडादसैँ नजिकिएसँगै शहरमा अध्ययन, रोजगारी तथा व्यापार व्यवसाय गरेर बसेकाहरु धमाधम गाउँ फर्कन थालेका छन्। 

घरमा सबैजना बसेर रमाइलो गर्नुका साथै स–परिवार वा साथीभाइ मिलेर घुम्न जाने चलन पनि पछिल्ला केही वर्षयता बढेको छ। विशेषगरी दसैँ–तिहारको समय लामो बिदा हुने गर्दछ, अर्को कुरा यो समय घुम्न मन पराउनेहरुका लागि उपयुक्त समय हो। 

वर्षायाम सकिएको र चिसो नबढिसकेको हुनाले मौसमका हिसाबले पनि घुम्नका लागि दसैँको समय उपयुक्त मानिन्छ।

कर्णाली प्रदेशको राजधानी समेत रहेको सुर्खेतको वीरेन्द्रनगरमा प्रदेशका १० वटै जिल्लाका नागरिक बसोवास गर्छन्। उच्च शिक्षा, व्यापार, व्यवसाय तथा रोजगारीका लागि हिमाली जिल्ला हुम्ला, मुगु, डोल्पा, जुम्ला र कालीकोटका नागरिक पनि गाउँ जान थालेका छन्। 

कर्णाली प्रदेश पुगेकाहरुले कहाँ कहाँ घुम्ने?

यस प्रदेशमा पर्यटकको ध्यान खिच्ने थुप्रै आकर्षणहरु छन्। सुर्खेतमा घुमफिरका लागि काँक्रेविहार, देउती बज्यै, बुलबुले ताल, शहिद पार्क, घण्टा घर, गोठीकाँडा लगायतका गन्तव्यहरु छन्। 

कोरोना भाइरस (कोभिड–१९)का कारण केही समय बन्द अवस्थामा रहेको सुर्खेतको ऐतिहासिक काँक्रेविहार हिजो आज पूर्ण रुपमा सञ्चालनमा आएको छ। प्रदेश राजधानी वीरेन्द्रनगरमा झर्ने जो कोहीका लागि काँक्रेविहार मन्दिर सबैको रोजाईमा पर्ने गर्दछ। काँक्रेविहारलाई दोस्रो लुम्बीनाका रूपमा पनि लिने गरिन्छ। 

काँक्रेविहारसँगै वीरेन्द्रनगर उपत्यकामा बुलबुले ताल पनि रहेको छ। दसैँ नजिकिएसँगै विशेष गरी यी क्षेत्रमा आन्तरिक पर्यटकहरुको चहलपहल समेत बढेको छ। बिदाको दिन भन्दा अन्य दिन ५ सयदेखि ७ सयसम्मको हाराहारीमा पर्यटकहरु आउने गरेका छन्।

वीरेन्द्रनगरको बुलबुले, काँक्रेविहार मात्र नभएर सुर्खेतका पर्यटकीय क्षेत्रहरु देउती बज्यै मन्दिर, काठमाडौँको नगरकोटको उपमा पाएको गोठिकाँडा, पाताल दरबार, घण्टाघर लगायतका ठाउँहरु पनि रारा, जुम्ला, दैलेख जाने पर्यटकका लागि सुर्खेतका यी स्थानहरु घुम्नका लागि उपयुक्त रहेका छन्। वीरेन्द्रनगरमा रहेका यी पर्यटकीय गन्तव्यहरू सवारीमा एकै दिन घुम्न सकिन्छ।

यस्तै, दैलेख जिल्लामा पनि घुम्नका लागि विभिन्न स्थलहरु रहेका छन्। नाभिस्थान, शीस्थानमा बलिरहेको ज्वाला, पञ्चकोशी क्षेत्र, कोतगढी, बेलासपुर, महावु क्षेत्र, पञ्चदेवल, दुल्लु दरबार, मदान ताल दसैँमा घुम्नका लागि उपयुक्त गन्तव्य रहेका छन्।

दुल्लूमा नेपाली भाषाको पहिलो अभिलेख छ। शीरस्थान, नाभिस्थान, धुलेश्वर, पादुका, कोटिला पञ्चकोशी क्षेत्र सबैको रोजाइमा पर्ने गन्तव्य हुन्।

पञ्चकोशीको शीरस्थान, नाभिस्थानमा निरन्तर प्रज्वलित ज्वाला बलिरहेको दृश्य हेर्न तथा यहाँ तीर्थ गर्न सकिन्छ। दुल्लू क्षेत्र ऐतिहासिक, सांस्कृतिक र पुरातात्विक हिसाबले धनी छ।

पुरातात्विक धारा, मठमन्दिर, देवल प्रशस्त छन्। कोतगढी, पञ्चदेवल, बेलासपुर मन्दिर, गुँरासे क्षेत्र पर्यटकीय गन्तव्यमा पर्दछन्। दक्षिण एसियाकै लोपोन्मुख फिरन्ते जाति राउटे हेर्न पनि दैलेखमा बसोबास गर्ने गर्दछ।  

कालीकोटमा पनि दसैँमा घुम्नका लागि उपयुक्त पर्यटकिय स्थलहरू रहेका छन्। जहाँ त्रिवेणी पाटन, मान्मा बजार, पचालझरना जस्ता रहेका छन्। कालीकोटको पिली क्षेत्र युद्ध पर्यटनले चर्चामा छ। कर्णाली राजमार्गबाट देखिने कर्णालीका सुन्दर बस्तीहरु पर्यटकका लागि थप आकर्षण बन्ने गर्दछन्।

जुम्लाको सिँजा उपत्यका नेपाली भाषाको उद्गम थलो हो। जुम्ला सदरमुकाम खलंगा बजारबाट तीन घण्टाको बसयात्रापछि सिँजा उपत्यका क्षेत्र पुगिन्छ। सिंजा क्षेत्रहुँदै रारा पुग्न सकिन्छ। 

यस्तै, मुगुमा नेपालकै ठूलो राराताल छ। रारामा अन्त नपाईने स्नोट्राउट प्रजातिको माछा पाईन्छ। मौसम खुलेमा तालको पानीमा देखिने सप्तरङले आगुन्तकलाई मोहित पार्दछ। सुर्खेतदेखि करीब डेढ दिनको बस यात्रा वा सुर्खेत–नेपालगञ्जबाट सिधै मुगुको ताल्चा विमानस्थल पुगेर दुई घण्टा उकालो हिँडेपछि रारा पुगिन्छ।

यहाँबाट छायाँनाथ हिमाल अवलोकन गर्न सकिन्छ। राराको अपार सुन्दरताबाट मोहित भएर तत्कालीन राजा महेन्द्रले २०२० सालमा ‘स्वर्गकी अप्सरा’को उपमा दिएका थिए। रारामा घोडसवार र डुङ्गा शयरको आनन्द लिन सकिन्छ। मुर्माटपलाई राराको भ्यूटावर भनिन्छ। त्यहाँबाट राराको पूरै स्वरुप क्यामेरामा कैद गर्न सकिन्छ।

यस्तै, नेपालकै अग्लो स्थानमा रहेको सदरमुकाम हो, हुम्लाको सिमकोट। यो समुद्री सतहबाट २ हजार ९०० मिटरको उचाइमा छ। सिमकोटबाटै पाँच दिन पैदल हिँडेर लिमी उपत्यका पुग्न सकिन्छ। यहाँ एक हजार वर्ष पुरानो हल्जी गुम्बा छ।

हुम्ला विश्व तीर्थयात्री र मानसरोवर प्रवेशद्वार हो। मुगु र हुम्लाको सिमानामा चंखेली हिमाल छ। यस हिमालको चित्र एक रुपैयाँको नोटमा राखिएको छ। हिन्दु र बौद्ध दुबैको तीर्थस्थल मानसरोवर पुग्न हुम्लाकै बाटो प्रयोग हुन्छ। कर्णाली मुलुककै सबैभन्दा लामो नदी कर्णाली नदी पनि हुम्ला जिल्लाबाट नै बग्ने गर्दछ। 

यस्तै, डोल्पामा सबैभन्दा गहिरो शे फोक्सेन्डो ताल छ। डोल्पामै प्रसिद्ध त्रिपुरासुन्दरी मन्दिर छ। शे–फोक्सेन्डो राष्ट्रिय निकुञ्जमा हिउँचितुवा देख्न सकिन्छ। तल्लो र माथिल्लो डोल्पा पदयात्राका लागि उपयुक्त मानिन्छ। माथिल्लो डोल्पा पदमार्गभित्र पर्ने नगला घाँटी क्षेत्र अति रमणीय छ। विश्वको सबैभन्दा अग्लो स्थानमा रहेको मानव बस्ती धो उपत्यका डोल्पामै पर्दछ। त्यस्तै, शे फोक्सेन्डो रारा पदयात्राका लागि उत्तम स्थल हो। यस जिल्लामा पनि दसैँका लागि घुम्न उचित स्थल रहेका छन्। 

जाजरकोटको खलङ्गा दरबार, रुकुम पश्चिममा डिगे्र साइ मन्दिर, स्यार्पु ताल, सल्यानमा कुपिन्डे दह, छायाँक्षेत्र, खैरावाङ भगवती देवी मुख्य पर्यटकीय स्थल दसैँमा घुम्नका लागि उपयुक्त गन्तव्य रहेका छन्। 

(कभर फोटो : सुशिल खड्का।जुम्लाको सिँजा गाउँपालिकाको केन्द्र नाराकोट।)